به گزارش مجله خبری نگار،اگر بخواهیم درباره اندازه کیستها صحبت کنیم میتوان گفت اندازه آنها از ابعاد بسیار کوچک تا بسیار بزرگ (اندازهی یک پرتقال) متغیر است. کیستها میتوانند در هر نقطهای از بدن رشد کنند و واژن و اندام تناسلی نیز ممکن است دچار کیست شوند.
علت بروز کیست واژن میتواند آسیبهایی باشد که حین زایمان طبیعی به واژن وارد میشود. همچنین این کیستها ممکن است ناشی از به وجود آمدن تومورهای خوش خیم در ناحیه واژن یا حتی انباشته شدن تدریجی ترشحات در واژن باشد. در این مقاله درباره انواع کیست واژن، کیست گارتنر واژن، کیست واژن در بارداری، علائم کیست واژن، عوارض کیست واژن و درمان کیست واژن و همچنین پیشگیری از کیست واژن صحبت میکنیم.
نوعی از کیستها به دنبال آسیبی که حین زایمان طبیعی یا در طی جراحی به واژن وارد میشود، به وجود میآیند. این کیستها حتی ممکن است از بقایای جنینی باقی مانده پس از تولد نوزاد در بدن مادر است به وجود بیایند.
کیست واژن به شکلهای متفاوتی ممکن است به وجود بیاید که شامل موارد زیر میشود:
کیست بارتولن در واقع کیستهایی مملو از مایع اند که از غدد بارتولین (دو غده ریز که به صورت دو طرفه در نزدیکی واژن (مهبل) قرار دارند) ترشح میشوند. کار اصلی این غدد تولید مایعی است که سطح خارجی واژن را لغزنده و مرطوب میکند.
این نوع کیستها اغلب در دیوارهی تحتانی و پشتی واژن شکل میگیرند ومعمولا کوچک و نامحسوس هستند. این مدل کیست، از شایعترین انواع کیستهای واژن هستند و در مورد علت ابتلا به این نوع کیست هم این احتمال وجود دارد که به دنبال آسیب حین تولد نوزاد در زایمان طبیعی یا جراحی رشد کنند.
این نوع کیست باز هم کیست شایعی است که به دلیل باقی ماندن اجزای جنینی در بدن مادر پس از تولد رخ میدهد. این نوع از کیستها در هر نقطهای از دیواره واژن ممکن است رشد کنند و اغلب هم حاوی مخاط دهانه رحم هستند.
در روند تکامل جنین، مجراهایی از رشد بازمانده و به تکامل نمیرسند یا اصلا تشکیل نمیشوند؛ که درنتیجهی آن پس از تولد نوزاد گاها شاهد پدیدار شدن این نوع کیستها خواهیم بود. به مرور زمان و در زمان بلوغ این مجرای ناقص میتواند تبدیل به کیست واژینال شود.
کیستهای واژن بیشتر زمانی رخ میدهند که مسیر یک کانال یا یک غده مسدود شده و درنتیجه مواد و مایعات در آن انباشته شوند. اغلب علت پدید آمدن کیست تعیین کننده نوع کیست است.
به عنوان مثال آسیب به دیوارههای واژن سبب بروز کیستهای انکلوزیون میشود. به احتمال زیاد بیشترین عامل تاثیرگذار در ابتلا به کیست انکلوزیون پارگی کانال زایمان یا همان دیوارههای وازن در طی زایمان است. همچنین جراحی که به بافت واژن آسیب بزند یا اپیزیوتومی که برش ناحیه پرینه برای راحتتر کردن زایمان طبیعی و گشاد کردن دهانه واژن است، نیز میتوانند موجب این نوع کیست شوند.
کیستهای بارتولن زمانی به وجود میآیند که سلولهای پوستی راه خروج ترشحات غده بارتولن را مسدود کنند و سبب تجمع ترشحات شوند.
وجود کیست واژن اغلب تا زمانی که متخصص زنان و زایمان طی معاینات لگنی به وجود آنها پی ببرد، پنهان میماند.
کیست واژن در اغلب موارد برای بانوان علامتی خاص به همراه ندارد که باعث شود به وجود آن پی ببرند، بسته به اندازه و مکان کیست ممکن است بتوان به وجود آن پی برد یا خیر. ممکن است کیست، بدون رشد و در همان سایز اولیه باقی بماند یا حتی به مرور زمان رشد کند و بزرگ شود.
اکثر کیستها بدون درد هستند اگرچه در برخی موارد هم کیستهایی در ابعاد بزرگ ممکن است حین رابطه جنسی، راه رفتن و انجام تمرینات ورزشی یا حین استفاده از تامپون اذیت کننده باشد.
اگر کیستها عفونی شوند مستعد بروز درد هستند. باکتریهای موجود بر روی پوست یا بیماریهایی که حین رابطه جنسی منتقل میشوند، میتوانند عامل عفونی شدن کیستهای واژن باشند و در نهایت آنها را تبدیل به آبسه کنند.
بیشترین عارضهی ممکن متعلق به کیستهایی است که به دنبال عفونی شدن، تبدیل به آبسه میشوند.
آبسه، ساختاری بزرگ متشکل از چرک و مایعات است که میتواند سبب بروز قرمزی، درد و تورم شود. پس از ایجاد آبسه احتمال اینکه برای درمان نیاز به تخلیه باشد وجود دارد.
بسیاری از باکتریهای موجود بر روی پوست که فلور نرمال محسوب میشوند و نیز بسیاری از بیماریهای منتقله از راه جنسی از جمله کلامیدیا و سوزاک میتوانند سبب تبدیل کیست به آبسه شوند. در سایر موارد باکتریهای موجود در روده از جمله E-Coli میتواند سبب بروز آبسه غده بارتولن شوند.
زنان باید به طور سالیانه به پزشک زنان برای معاینه و چکاپ مراجعه کنند. علاوه بر این، بهتر است هر گونه توده و برامدگی در ناحیه تناسلی توسط پزشک بررسی شود تا از خوش خیم بودن آن مطمئن شوید. اگر کیست واژن شما دردناک شد یا دچار نشانه عفونت از جمله لکه بینی، ترشحات زیاد واژن یا بوی بد واژن شدید، بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
نشستن در آب گرم میتواند به درمان کیست و تخلیه و بهبود خود به خود آن کمک کند. در اغلب موارد برای درمان کیست واژن اقدام خاصی لازم نیست. در شرایطی اقدام به درمان لازم میشود که فرد به دلیل بزرگی کیست یا عفونت، احساس درد و ناراحتی داشته باشد. اگر به مرحلهای رسیدید که لازم شد اقدام به درمان کنید، یکی از راههای زیر ممکن است توسط پزشک برای درمان شما انتخاب شود:
عموما در مواردی که کیست واژن عفونی میشود یا آزمایشات نشانه دهنده وجود عفونت منتقله از راه تماس جنسی باشد، آنتی بیوتیک تجویز میشود. اگر آبسهای تشکیل شد و سپس خود به خود تخلیه شد احتمالا نیازی به تجویز آنتی بیوتیک نیست.
نشستن در وان پر از آب گرم روزی چند بار به مدت ۳ تا ۴ روز میتواند بسیار مفید و کمک کننده باشد. نشستن در آب میتواند به بهبود کیست عفونی کمک کند تا بدون مداخلهی تهاجمی به صورت خود به خود تخلیه شود.
این روش برای کیستهایی که مکررا در یک ناحیه پدید آمده و دردسر ساز میشوند، به کار میرود. در این روش پزشک با برش در اطراف کیست راهی به خروج باز میکند و با استفاده از بخیه آن را فیکس میکند تا کانال ایجاد شده به صورت مداوم باز مانده و ترشحات تخلیه شوند. ممکن است تا چند روز پس از جراحی لولهای پلاستیکی (درن) درون بافت قرار داده شود تا راه خروجی ترشحات به سمت بیرون باز بماند و از عود مجدد کیست پیشگیری کند.
در موارد نادر در کیستهای بارتولن، غده به طور کامل برداشته میشود. اگرچه این مورد خیلی هم شایع نیست.
ممکن است به منظور تخلیهی محتویات کیستهای عفونی یا کیستهایی که بزرگ شده اند، از روش جراحی استفاده کنیم. این روش اغلب تحت بی حسی موضعی یا سدیشن انجام میشود. پزشک برش کوچکی بر روی کیست ایجاد میکند که از این طریق کیست تخلیه میشود. پس از تخلیه کیست، پزشک لوله پلاستیکی را در برش قرار میدهد تا کیست برای چند هفته باز باقی بماند تا به طور کامل تخلیه شود.
این که بخواهیم از تشکیل کیست واژن پیشگیری کنیم کار دشواری است. برای پیشگیری تمرکز نباید بر روی ممانعت از رشد کیست باشد بلکه تمام توجه باید به تمیزی هر چه بیشتر واژن باشد.
تمرین رابطه جنسی تمیز و ایمن میتواند از انتقال بیماری از طریق بیماریهای جنسی کمک کننده باشد.
بسیاری از بانوان حتی از وجود کیست واژن در بدنشان اطلاع ندارند مگر اینکه در معایناتی که سالانه به منظور چکاپ انجام میشود به وجود آن پی ببرند. در موارد نادر، کیست واژن سبب بروز درد شده یا عفونت میکند. بیمار باید سریعا اقدام به درمان کرده و از انجام فعالیتهایی که سبب آبسه کیستها میشود، پرهیز کند. به ندرت کیست واژن برای بانوان مسئله ساز میشود.
منبع:اینفو